Stop het sociale bloedbad bij Arcelor-Mittal Luik

nationalisatie onder arbeiderscontrole!

Donderdag 24 januari bevestigde de directie van Arcelor-Mittal  op een bijzondere ondernemingsraad haar besluit om in de praktijk haar hele inplanting in de streek van Luik te ontmantelen. 10 000 mensen uit het Luikse die rechtstreeks of onrechtstreeks voor de staalgigant werken, dreigen hun job te verliezen.
Nadat de sluiting van de warme fase al het verlies van ongeveer 800 banen had meegebracht, kondigt de directie nu ook het opdoeken aan van 7 lijnen van de koude fase, waaronder fabrieken die nochtans tot voor kort als de toekomst voor de metaalindustrie werden voorgesteld. Maar liefst 1300 van 2000 werknemers verliezen zo rechtstreeks hun job. Er zouden nog minder dan 1000 mensen rechtstreeks in de Luikse staalindustrie aan het werk blijven. En voor hoelang nog? In 2005 werkten nog meer dan 5000 mensen in de Luikse staalsector!
De door en door cynische, arrogante en scrupuleloze directie van Arcelor-Mittal, die haar engagementen steevast aan haar laars lapt, heeft een nieuw argument bovengehaald om de slutingen te rechtvaardigen: de vakbonden uit de sector hadden maar het lef niet moeten hebben om hun handtekening onder het sociaal plan voor de warme fase te laten afhangen van een duidelijk industriëel investeringsplan voor de koude fase.
De situatie is duidelijk. De Luikse vakbonden, BBTK en de Metaalcentrale, laten harde taal horen: ”Mittal Go Home!”. Ze eisen de nationalisatie van het bedrijf.
Dit ordewoord is het enige dat het sociaal bloedbad kan tegenhouden, de tewerkstelling kan veilig stellen en de staalindustrie redden. Maar het volstaat niet het te lanceren, we moeten het ook effectief kunnen afdwingen. En daar knelt het schoentje...
Wat gebeurde toen Mittal besloot de warme fase te sluiten, is verhelderend: de vakbonden hebben zich gedurende meer dan een jaar laten opsluiten in de “ Procedure Renault”, zonder duidelijk actieplan, zonder echt haar acties op te drijven, zonder offensieve aanpak naar de regionale en federale regeringen toe.
Nu halen de vakbonden, gelet op de omvang van de sociale slachtpartij, de ordewoorden van staking in alle Luikse sites, van een Europese betoging in Luxemburg, in samenwerking met de vakbonden van de andere zetels van Arcelor-Mittal, enz, boven.
Maar is het niet nodig om het stakingswapen, gepaard met bedrijfsbezettingen, te hanteren,  om het verzet te organiseren, om controle uit te oefenen en de patronale manoeuvers tegen te houden? Zou Arcelor-Mittal in het geval van bezettingen al de stocks hebben kunnen leeghalen en ze naar zowat overal hebben kunnen delokaliseren? Meer dan 7 000 ton staal werd weggehaald voordat de aankondiging viel dat er in de koude fase opnieuw lijnen zouden worden geschrapt!
In de jaren '70 slaagden de arbeiders uit de glassector bij Glaverbel-Charleroi er in de multinational BSN-Gervais-Danone, die beslist had de regionale glassector op te doeken, in het zand te doen bijten. In de loop van jaren gingen ze verschillende keren stevig in staking, waarbij telkens werd overgegaan tot bedrijfsbezettingen en de vorming van stakingscomités die de acti  in handen namen.
Het multinationale bedrijf Arcelor-Mittal zit allesbehalve in slechte papieren. Topman Lakshmi Mittal is een van de rijkste mensen ter wereld. De multinational heeft al wat er in zat uit de Luikse staalbedrijven gezogen, geprofiteerd van alle mogelijke staatshulp en subsidies. Elke truuk om toch maar geen belasting te moeten betalen, werd gebruikt. En met succes: voor de jaren 2010 tot 2012 heeft Arcelor-Mittal nul euro belasting betaald in ons land.
Het is duidelijk: een bedrijf als Arcelor-Mittal, dat enkel geïnteresseerd is op meer winst, op kap van de arbeiders, zonder om te zien naar de sociale gevolgen en de familiale drama's die haar beslissingen mee brengen, tot andere gedachten te brengen, is een illussie. We moeten de staalbedrijven onteigenen, zonder schadevergoeding, of voor ons part voor een symbolische euro, en ze onder controle van de arbeiders en bedienden die er werken plaatsen. Dat de regeringen hun verantwoordelijkheid nemen!
Het moge ook duidelijk zijn dat we om daar te raken, we de krachtsverhoudingen serieus moeten wijzigen, zowel naar Arcelor-Mittal toe als naar de politiek. De Luikse metaalarbeiders moeten hiervoor op hun eigen kracht rekenen, en de solidariteit van de rest van de werkende bevolking. We zijn allen betrokken partij in deze krachtmeting en haar uitkomst. Solidariteit met de arbeiders van Arcelor-Mittal!

“Geen interprofesioneel akkoord, maar wel...”

Onder deze titel kondigt Rudy De Leeuw in zijn edito in “De Werker” aan dat er geen allesomvattend IPA (Interprofessioneel Akkoord) komt, maar wel deelakkoorden. Ook zal er verder onderhandeld worden rond een aantal thema's. De deelakkoorden gaan over de welvaartsvastheid van de uitkeringen, de lastenverlagingen voor de werkgevers, het optrekken van de minimumlonen en het uitdoven van de jongerenlonen. Verder werden ook een aantal brugpensioenregelingen, die om de twee jaar moeten verlengd worden, bevestigd.

Deelakkoorden

De welvaartsvastheid van de uitkeringen is een engagement van de vorige regering: de regering Di Rupo heeft het toen vooropgestelde bedrag met 40 % verminderd. De lastenverlaging voor de werkgevers was reeds voorzien in de nota Di Rupo en bedraagt voor 2013 300 miljoen en voor het volgende jaar bijkomend 400 miljoen euro. De minimumlonen zullen via fiscale weg worden verhoogd zoals voorzien was in dezelfde nota. Enkel de geleidelijk afschaffing van de jongerenlonen onder de 21 jaar tegen 2015 was niet gepland.

Onderhandelen

Verder zal er onderhandeld worden rond drie thema's:

– welk antwoord op het arrest van het Grondwettelijk Hof dat de verschillen tussen arbeiders en bedienden discriminerend acht?

– hoe overgaan tot het moderniseren van het arbeidsrecht (lees: meer flexibiliteit)?

– hoe kan de competitiviteit van de bedrijven verbeterd worden?

Wat zegt de nota Di Rupo hierover: in essentie drie maal hetzelfde: als dit niet opgelost wordt zoals voorzien door de regering, zal de regering zelf beslissen.

Enkele elementen die reeds in de nota staan: het berekenen van de arbeidsduur op jaarbasis, verhogen van het aantal overuren tot  10% van de normale arbeidstijd, …

Van deze onderhandelingen valt dan ook weinig  goeds te verwachten.

Productiviteitsinspanning

In hetzelfde edito geeft Rudy De Leeuw ook aan wat de consequenties zijn van het ontbreken van een IPA:“geen loonmarge, geen loonnorm, geen onderhandelingen. Geen garantie op sociale vrede. Het ontbreken van en kader voor sectorale onderhandelingen impliceert dat de loononderhandelingen naar de sectoren doorverwezen worden. Waar er een marge is, kunnen de werknemers dus hun deel opeisen. Er is geen enkele reden om de hele productiviteitsinspanning aan de aandeelhouders te geven”

Index

Maar hij is er niet helemaal gerust in, want verderop schrijft hij: “een definitieve loonblokkering invoeren via een herziening van de Wet tot bevordering van de werkgelegenheid  en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen (of in de wandelgangen: de wet van 96) en een manipulatie van de index naar aanleiding van de herziening van de indexkorf, zijn breekpunten waarop we niet toegeven.”

Wetswijziging

De Leeuw heeft uiteraard gelijk als hij ongerust is, want hij weet  wat er in de plannen van de regering staat: een manipulatie van de index met een impact van 0,4% op de loonkostontwikkeling en aanpassing van de wet van 96. Deze aanpassing moet de sectoren responsabiliseren en er moet een efficiënt toezicht komen op elke collectieve arbeidsovereenkomst. De lastenverlaging kan afhankelijk gemaakt worden van het sluiten van een cao die in overeenstemming is met de vastgelegde loonnorm. Deze wetswijziging was gepland voor eind 2012, maar wordt nu verwacht in de loop van januari.

Wat Rudy De Leeuw niet schrijft in zijn edito

Wat niet in De Leeuw's edito staat, is hoe hij de krachtsverhoudingen zal opbouwen om ervoor te zorgen dat deze breekpunten ook effectief kunnen tegengehouden worden. Er is weliswaar het drieledig actie- en mobilisatieplan van het ABVV, dat er in bestaat dat het ABVV zal reageren als er een indexmanipulatie is, als er geraakt wordt aan de vrijheid van onderhandelen, als de andere inkomens niet evenveel bijdragen als de inkomsten uit arbeid en als de discussie rond het arbeidersstatuut niet naar boven toe wordt opgelost (d.w.z. dat het arbeidersstatuut dient opgetrokken te worden tot op het niveau van het bediendestatuut). Verder is er ook een deelname aan de geplande mobilisaties rond de Eurotop en zal er een sensibiliseringscampagne komen rond de dalende koopkracht.

Voldoende?

Het is uiterst twijfelachtig of dit voldoende zal zijn om de loonblokkering tegen te houden.

Hiervoor is een doorgedreven mobilisatie nodig van de vakbonden tegen de nota Di Rupo en een consequente opbouw van de krachtsverhoudingen hiervoor. Dit is moeilijk combineerbaar met verdere besprekingen tot eind maart, zoals voorzien.

door Jef Van der Elst op zondag, 20 januari 2013 

Genk: een ooggetuigenverslag over de strijd van onderuit

Het arbeidersverzet in Genk is van blijvende aard. Tegen de verwachtingen in van velen wordt er niet toegegeven en geeft men lik op stuk. Repressie werkt niet en deurwaarders met dwangsommen druipen af. De vakbondssecretarissen hebben intussen alle autoriteit verloren. Ze lieten zich niet meer zien aan de stakersposten. Daarom hebben de werkers van de toeleveranciers hen gedwongen te luisteren naar hun eisen. De vakbondsdelegees van de toeleveranciers laten de werkers van deze bedrijven alleszins niet in de steek. 

Een frauduleus referendum over een non-akkoord 

Gedurende de kerstvakantie konden de werknemers van Ford en de toeleveranciers stemmen over een voorstel dat de vakbondsleiding en de Ford-directie samen uitgewerkt hebben en dat werkhervatting (tegenover een werkpremie) in het verschiet had. Eerst en vooral, de fabrieken lagen stil door economische werkloosheid en niet door een staking. Sinds november werden dagen van technische werkloosheid afgewisseld met productiedagen maar deze zijn er nooit van gekomen. Er was er geen zekerheid en de werkers wilden in feite ook niet aan de slag gaan. Dit voorstel, en het referendum erover, rammelt langs alle kanten en het uiteindelijke resultaat is dat de impasse alleen maar dieper is geworden. De stemming over dat akkoord heeft de verdeeldheid tussen de werkers van  Ford en de toeleveranciers blootgelegd, en anderzijds ook aangetoond dat bij Ford een belangrijk deel van de  werkers hun vakbondsleiding niet volgen. De bedrijfsdirecteuren lachten in hun vuistje...

Los van de inhoud van dat akkoord, is het eerst en vooral het feit dat de vakbonden een (non-) akkoord sluiten met de directie dat kwaad bloed gezet heeft bij de werknemers, en niet enkel bij de toeleveranciers. De werknemers en militanten vertellen dat niemand zat te wachten op zo’n akkoord. Het is iets dat zomaar uit de lucht komt vallen, de basis was er zeker geen vragende partij voor. Vele werkers verdenken de vakbondsleiding ervan in de greep te zijn van de Ford-directie die zonder slag of stoot iedereen aan het werk wil.  Bij de toelveranciers staan de delegees onvoorwaardelijk aan de kant van hen die terecht vrezen dat ze de ineut zullen zijn van het sociaal plan. Ze werken niet bij Ford maar desondanks sluit hun fabriek ook omdat Ford sluit. Logischerwijs aanzien ze zichzelf als slachtoffer van Ford. Ultra-positief is het feit dat ze zich niet in de slachtoffer rol wetnelen en zeer actief verzet bieden, ook als er repressie wordt uitegvoerd (zoals het opruilen vane en stakerspost) of wanneer er dwangsommen worden ingezet (1000 euro de man).

De echte verzuchtingen van de werknemers

Echter, de werknemers vertellen er ook bij dat werk hervatten het probleem niet is. Ze willen wel doorwerken, maar niet door omkoperij met startpremies. Wat ze willen is zekerheid voor de komende periode. “We willen niet werken gelijk kiekens zonder kop zonder te weten wat volgende week gaat gebeuren. We willen dat de directies openkaart spelen en laten weten hoeveel auto’s ze nodig hebben en hoeveel werkdagen er zijn in 2013”. De werknemers vermoeden dat Ford 40 000 auto’s nodig heeft en eens dat bereikt (het akkoord voorzag ook dat de gemaakte auto’s vrijgegeven zouden worden) zou de directie de werknemers laten vallen gelijk een baksteen. De directie liet weten het hele jaar door 123 000 auto’s te willen produceren maar de werknemers hechten hier weinig geloof aan. Tegenover werkhervatten moet een degelijk sociaal plan en werkzekerheid staan, en geen vage beloftes of afkoopgeld” aldus een arbeider aan het piket.

Bedrijfs- en vakbondsgrenzen overschrijdende actiecomité

Bij gebrek aan antwoorden en leiding door de vakbonden, kwamen de stakers en de werkwilligen tegenoverelkaar te staan aan de fabriekspoorten, en zijn er jammer genoeg klappen gevallen. Dit is volledig te wijten aan de houding van de vakbonden die meer verdelen dan verenigen en zo koren op de molen zijn van de directie. De berichtgeving op de website van ABVV metaal over deze impasse is ronduit schandalig.Het lijkt meer op een doorgeefluik van de patronale visie. Ook de SPA doet hieraan mee. Ford-werkneemster en SPA parlementslid Meryame Kitir sprak over ‘populisten en paniekzaaiers aan de fabriekspoorten’ die het voor iedereen zouden vergallen.

In feite is er maar 1 goede methode om je te weren tegen deze aanvallen van de vakbondstop, en hun vrienden in politieke en patronale middens, en dat is precies wat de militanten en delegees van de toeleveranciers gedaan hebben: over debedrijfsgrenzen en vakbondskleuren heen zich verenigen in een actiecomité.Dit is een belangrijke ontwikkeling als we ooit willen dat er een echte strijd rond jobbehoud en sociaal plan komt. De werknemers hebben in feite de vakbonden onder druk gezet en verplicht hun werk te doen.

De eisen van het actiecomité

In een verzoeningspoging, met burgemeester Wim Dries erbij, stelden de leden van de actiecomité zich zeer kordaat op en presenteerden een eisenbundel dat het patronaat even deed slikken. Daarin stelden de werknemers dat het akkoord over de werkhervatting teruggetrokken moet worden  en in de plaats onmiddelijk gestart wordt met het onderhandelen over het sociaal plan. Intussentijd worden geen auto’s, onderdelen en persdelen vrijgegeven. Ze vragen eveneens dat de niet erkende stakingsdagen ook vergoed worden. Maar hun meest tot de verbeelding sprekende en enthousiasmerende eis is de vraag om één onderhandelingstafel op te richten waarbij de Ford, de toeleveranciers en de vakbondensvertegenwoordigers van deze bedrijven gezamenlijk plaats aan nemen. We kunnen niet sterk genoeg benadrukken hoe belangrijk deze is om echte stappen vooruit te zetten. Immers bedrijf per bedrijf is de strijd verloren, enkel samen staan de werkers sterk

En daar verschijnt de politie

Dat deze aanpak een schot in de roos was bleek uit de zenuwachtige reacties van het patronaat en voor het eerste maal verschijnen van de politie aan het piket. In een gemeenschappelijke vergadering, opnieuw met burgemeester Wim Dries erbij, sloten de directeuren van de toeleveranciers bij voorbaat al uit dat ze deze actiecomité als gesprekspartner zouden aanvaarden. Het zou allemaal niet passen in de wettelijke bepalingen van de wet-Renault. Dat wet voorziet dat er enkel per bedrijf, en enkel met de hoofddelegees en de secretarissen een onderhandelingstafel mag komen. Verdeel en heers op zijn best dus. Toen bleek dat die actiecomité genoeg aanhang had om de toeleveranciers en de Ford zelf te blokkeren, konden de patroons niks beters bedenken dan de politie er op af te sturen en te intimideren. De blokkades werden opgeruimd maar in mum van tijd werd een menigte opgetrommeld die gewoonweg nieuwe blokkades opwierp. Voorlopig wordt er niet gewerkt, en ook de kant en klare wagens kunnen niet van het bedrijf weggehaald worden. Het politieoptreden moet fel veroordeeld worden. Dit is een regelrechte inbreuk op het stakingsrecht. Nochtans had burgemeester Dries helemaal in het begin in oktober, toen de sluiting van Ford aangekondigd werd, letterlijk gezegd dat hij geen politie naar het piket zou sturen. Niet onbelangrijk om te weten is dat de SPA mee in het bestuur zit van Genk. We moeten wel vermelden dat het de federale politie was dat het piket kwam breken.

Hoe moet het nu verder?

De filosofie van dat actiecomité, over de bedrijfsgrenzen en vakbondskleuren heen, is te belangrijk om te laten varen. Dat comité moet zeker ondersteund worden. Het njet van de patroons heeft helaas het comité deels doen toegeven op de eisen ivm de gemeenschappelijke onderhandelingstafel. Zij kunnen niet rond de wet om dat officieel de hoofdelegees per bedrijf aan een sociaal plan kunnen deelnemen, maar dit betekent geenzins dat het comité nu buiten tel is. Het is belangrijk dat de collega’s van de verschillende toeleveranciers gaan overleggen en steun zoeken bij elkaar.

Ook het perspectief van het comité dat er enkel terug gewerkt kan worden met ijzersterke garanties in het sociaal plan in plaats van afkoopsommen, is zondermeer juist. In feite moet het actiecomité deze lijn helemaal doortrekken en bv. het onderste uit de kan halen uit de wet-Renault alvorens te beginnen onderhandelen over ontslagpremies. Jobbehoud, overnames, reconversie... zijn de werkelijke dingen waar het om draait en die de toekomst van Limburg en Genk kunnen veiligstellen. Deze stappen in de wet-Renault mogen absoluut niet overgeslagen worden. Ontslagpremies moeten op het laatst komen. Dit is trouwens ook de enige juiste strategie als men wil dat die premies zo hoog mogelijk worden. Het idee van een nationalisatie en in gemeenschapshanden brengen zou beter ook nooit naar de achtergrond verdrongen worden.

Wantrouwen in vakbonden en politiek

We zeggen het niet graag, maar als we op de piketten komen, merken we toch vooral op dat de werknemers, ja, zelfs de militanten en delegees, enorm veel wantrouwen hebben in de vakbondsleidingen. Het wordt als een voldongen feit beschouwd dat de vakbondstop niet resoluut gaat gaan voor de belangen van de werknemers en in algehele onkunde “de boel gaat verpesten”. Niemand durft ook maar te dromen van de mogelijkheid om de fabriek open te houden, al was het maar tot 2020 (afloopdatum van de nieuwe modellen vanwie beloofd werd in Genk te bouwen). De kwestie van de nationalisatie kan ook weinig enthousiasmeren. “Met deze politici en vakbonden?” is stevast het repliek van de werknemers. Overigens niet onterecht. Verder is er het besef dat de crisis heel diep is en dat de werkgelegenheid en de lonen alleen maar achteruit zullen gaan.

Onder deze omstandigheden is het echt niet te verwonderen dat de werknemers de toekomst somber inzien, en gemakkelijk verleid worden door gemakkelijk verdiende afkoopsommen of ontslagpremies. Wanneer de solidariteit afbrokkelt, denkt iedereen aan zijn eigen portemennee. Dit leidt tot verdeeldheid tussen werkwilligen en stakers. Ook ontstaat er verdeeldheid tussen de werknemers van de Ford en de toeleveranciers omdat men vreest de pot van de ontslagpremies over meer mensen te moeten verdelen. Is het trouwens ook niet door het “niets doen” van de vakbonden dat de arbeiders hun frustraties niet anders kunnen uiten dan met elkaar op de vuist te gaan? Of de patroons hun kans schoon zien om de politie op piketten af te sturen?

Een vakbond van de werknemers, voor de werknemers

Een belangrijke les dat we uit deze (nog niet afgelopen) Ford-saga leren, is dat de werknemers eerst tegen hun eigen vakbonden moeten opboksen alvorens ze de strijd kunnen aangaan met het patronaat. Maar hoeveel ‘bloedverlies’ hebben ze dan wel niet geleden als ze zover zijn?

De werknemers van de toeleveranciers hebben bv. uit pure ellende en noodzaak ingezien wat de tekortkomingen van de huidige vakbonden zijn, en wat ook het beste antwoord ertegen is. Terwijl de secretarissen alle autoriteit kwijt zijn en zich niet meer durven tonen op de piketten, hebben de delegees aangetoond dat ze weldegelijk de leiding kunnen overnemen en nieuwe impulsen kunnen geven aan de strijd. We hechten belang aan zulke actiecomité’s omdat ze de kiemen in zich dragen van arbeidersparticipatie en –democratie. Dit zijn de beste tradities van de arbeidersbeweging en de werkelijke fundamenten van onze sociale vooruitgang en levensstandaard.

Ook heel belangrijk om te vermelden is dat de leden van dat actiecomité zich ook tot doel gesteld hebben om in deze tumulteuze dagen de productie in de verschillende toeleveranciers te leiden en op elkaar af te stemmen. Immers, als één bedrijf, bij wijze van spreke, werkt tegen 50 km per uur, en een ander tegen 20 km per uur, loopt de productie uiteindelijk toch spaak. Dit laat zien dat als de werknemers zelf aan zet zijn, begrippen als arbeiderscontrole geen loze slogans zijn.

Zo’n democratisch geleide en geplande bedrijvigheid opent heel nieuwe perspectieven om bv. voortaan oog te hebben voor de belangen en noden van de werknemers en hun gezinnen. Want de Ford-bazen die nu beslist hebben om 380 miljoen dollar uit te keren aan aandeelhouders, terwijl hun werknemers 12% loon moeten inleveren, kan je alles verwijten behalve dat ze oog hebben voor het welzijn van de arbeiders en hun gezinnen.

Het actiecomité zou informatievergaderingen voor de werknemers kunnen organiseren en zich abseren op “arbeidersdemocratie” (algemene  vergaderingen) om ervoor te zorgen dat kwestie van werkhervatting en sociale akkoorden gedragen worden na een brede disucssie. Alleen dan kan de strijd verder groeien en zelfs zover komen dat de directies niet anders kunnen dan toegevingen te doen. Ford heeft de productie nodig en bijgevolg is een arbeiderscontrole over deze productie de beste hefboom om een krachtsverhouding op te bouwen. Wat precies de juiste doelstelling is van de actie moet in de eerste plaats bepaald worden door de betrokkenen zelf, zonder betutteling van hen wiens toekomst niet op het spel staat. Sommigen willen zo snel mogelijk weg, en verdienen ook een brugpensioen op 50 jaar. Ok, maar anderen willen snel hun ontslagpremie want ze kunnen elders aan de slag. En dan zijn er nog anderen, en wie weet is dat wel een meerderheid, die hun werk of tenministe hun inkomen ten alle prijze willen behouden. Democratie is het beste wapen om te vermijden dat de patroon een verdeel en heers taktiek toepast! Samen sterk! Samen vooruit!

door Correspondent op zondag, 20 januari 2013  

Dit artikel verscheen eerder op : http://www.roodlinks.be